Słowem można skazać na śmierć

Ks. Janusz Goraj SDB

Kard. Joseph Bernardin, którego w listopadzie 1993 r. oskarżono o seksualne molestowanie byłego już kleryka seminarium duchownego, wyznał: „Prosta prawda zawierała się w kilku słowach: nigdy nie zrobiłem tego, co mi zarzucano”. Okazało się jednak, że arcybiskup Chicago padł ofiarą świadomego oczernienia.

Fałszywe oskarżenie

Niejaki Steven Cook, mieszkaniec Filadelfii, oskarżał Bernardina o molestowanie seksualne. Cook, już wtedy chory na AIDS, twierdził, że jako kleryk studiujący w Seminarium św. Grzegorza w Cincinnati został przyprowadzony do pokoju Bernardina, ówczesnego arcybiskupa tego miasta, i zmuszony do odbycia stosunku seksualnego. Po ok. 100 dniach od postawienia oskarżeń okazało się, że był to wymysł byłego kleryka seminarium duchownego. 28 lutego 1994 r. Steven Cook publicznie wycofał się z wcześniejszych oskarżeń.

14 listopada 1996 r. kard. Bernardin zmarł. Kilkanaście dni przed śmiercią zanotował takie słowa: „Kiedy wypełnia nas pokój wewnętrzny, odnajdujemy wolność, by w pełni być sobą, nawet w najtrudniejszych chwilach życia”.

Zamiecione pod dywan

W ostatnich miesiącach dostrzegamy w polskich mediach powszechne zainteresowanie tematem pedofilii w Kościele. Jako przyczynek do analizy tego problemu pragnę przytoczyć pewne wydarzenie.

W roku 2002 wykryto w Warszawie szajkę pedofilów, którzy wykorzystywali dzieci uciekające z domów i sierocińców. Pośród nich były osoby wysoko postawione: politycy, prokuratorzy, policjanci, a więc osoby posiadające rodziny i własne dzieci. Samotne dzieci, najczęściej z dysfunkcyjnych rodzin, spały na dworcu kolejowym, który stał się dla pedofilów wymarzonym miejscem przestępczego działania. Na początku w mediach zapowiadano wielki skandal. Reżyser Sylwester Latkowski nakręcił wówczas na ten temat film pt. „Pedofile”. I tutaj uwaga: Co się stało? Sprawę zamieciono pod dywan - tak jak uczyniono z podobnymi aferami w tym czasie w Belgii i na Litwie!

Dziennikarzom, którzy tak aktywnie atakują dzisiaj Kościół, proponuję zająć się również tą sprawą i zbadać, dlaczego z tak wielkiej chmury nie było żadnego deszczu. Niech zbadają, ilu pedofilów jest dzisiaj wśród polityków, sportowców, artystów, nauczycieli oraz w ich własnym środowisku dziennikarskim. Niech dziennikarze o tym piszą i dają tytuły na pierwszą stronę gazet - jeżeli chcą zachować elementarne zasady uczciwości. W przeciwnym razie ciągle będziemy mieli do czynienia z zupełnym zakłamaniem, któremu chcę się zdecydowanie sprzeciwić.

Co z dziennikarskim obiektywizmem

Nie chcę z tego miejsca w żadnym wypadku bronić kapłanów, którzy dopuścili się aktów pedofilii. Ale sprzeciwiam się pokazywaniu wspólnoty Kościoła jako jedynej instytucji, w której dochodzi do tak hańbiących przypadków. Niestety, obecnie media (gazety, telewizja, internet) ukazują osoby duchowne jako jedyne, które dopuszczają się takich czynów. I to jest właśnie karygodne, ponieważ nie zgadza się z obiektywnym stanem rzeczy. Co więcej, to Kościół był i jest jedną z instytucji chroniących przed pedofilią.

W Polsce ujawnił się, i to wyłącznie ostatnimi czasy, niebezpieczny trend, który wskazuje, jakoby pedofilia była tylko problemem Kościoła. Takie myślenie jest pozbawione jakichkolwiek podstaw, zupełnie bezzasadne i bezkrytyczne. Pedofilia poza Kościołem jest o wiele szerszym zjawiskiem, lecz w mediach ukazuje się tę patologię w sposób marginalny.

Gdyby jakiś ksiądz w Polsce zrobił to, czego dopuścił się polski reżyser Roman Polański, zostałby zlinczowany i na pewno wykluczony z życia publicznego. A tymczasem nikt nie postuluje, aby wydać Polańskiego w ręce amerykańskiego wymiaru sprawiedliwości. Co więcej, niektórzy z polskich aktorów, publicystów, polityków wzięli go w obronę! Wzięto w obronę człowieka, który dopuścił się karygodnego molestowania 13-letniej wówczas dziewczynki. Czy jest tutaj jakakolwiek konsekwencja?

Badania w USA w latach 1991 - 2000 wskazały, że najwięcej aktów pedofilii (40-60 proc.) dokonywanych było w rodzinach patologicznych, 10 proc. na terenie szkół publicznych, a zaledwie ułamek procentu pośród księży.

Dlaczego wobec tego współczesne media wyrażają zainteresowanie przypadkami pedofilii niemal wyłącznie u osób duchownych? Kiedy do pedofilii dochodzi w poradni zdrowia, w szkole czy klubie sportowym, niewiele o tym zjawisku słyszymy.

A zatem: zjawisko pedofilii dotyczy, niestety, niemal wszystkich współczesnych środowisk, nie tylko wspólnoty Kościoła i osób duchownych. Nie ma natomiast usprawiedliwienia dla pedofilów, kimkolwiek by byli. Ksiądz pedofil z całą pewnością jest przestępcą, tak samo jak każdy inny pedofil, który może być policjantem, lekarzem, nauczycielem lub sportowcem.

Zero tolerancji dla pedofilii

Już w 2001 r., czyli jeszcze za pontyfikatu Jana Pawła II, ówczesny prefekt Kongregacji Nauki Wiary kard. Joseph Ratzinger, późniejszy papież Benedykt XVI, skierował do biskupów na całym świecie list zawierający jasne stanowisko w tej sprawie: „Nie ma zgody w Kościele rzymskokatolickim na pedofilię, nie ma zgody na jej usprawiedliwianie, nie ma zgody na przymykanie oczu na tę sprawę”. W interesie Kościoła leży więc, żeby każdy przypadek był wyjaśniony do końca. W 2002 r. papież Jan Paweł II wezwał do Watykanu wszystkich amerykańskich kardynałów i dobitnie powiedział: „Zero tolerancji dla pedofilii w Kościele”.

Zjawisko pedofilii ma przyczyny

Tak wiele mówi się o pedofilii pośród księży, tymczasem w archidiecezji krakowskiej na 2200 księży jeden do chwili obecnej został prawomocnie skazany za pedofilię. Jednocześnie nie mam złudzeń w tej sprawie - ta patologia może dotknąć i innych. Ale czy to wskazuje na to, że pedofilia pośród duchownych jest zjawiskiem powszechnym? W ostatnich 10 latach skazano w Polsce za pedofilię ok. 6 000 ludzi z różnych grup społecznych, z czego 27 księży. To mniej niż pół promila! Na przestrzeni ostatniej dekady w Polsce służyło w Kościele katolickim około 35 tys. księży. Zatem jeden na ponad tysiąc kapłanów został skazany za taki czyn. Czy to dużo? Trzeba powiedzieć wprost: To bardzo mało. Ale mając na uwadze, że krzywda dotyczy dzieci, a wyrządziły ją osoby duchowne, to i tak jest za dużo.

Jeśli media tak wiele mówią o pedofilii księży, to trzeba proporcjonalnie mówić o pedofilii w innych środowiskach, pośród innych grup społecznych. Nie ma żadnego związku między życiem w celibacie a pedofilią. Uprawianie pedofilii jest objawem poważnych zaburzeń emocjonalnych wewnątrz człowieka, wynikiem patologicznego wychowania, chorych relacji międzyludzkich.

Za grzechami seksualnymi ludzi, którzy dopuszczają się przestępstw wobec dzieci i młodzieży, często kryją się głębokie problemy emocjonalne i moralne, które ciągną się całymi latami. Ludzie ci, nie umiejąc rozwiązać tych problemów, znajdują czasem ucieczkę w pedofilii. A zatem zjawisko pedofilii nie bierze się znikąd.

Podnoszę jeszcze raz pytanie: Dlaczego problem pedofilii dostrzega się najczęściej albo wyłącznie pośród osób duchownych? Dlaczego tak rzadko dostrzega się go w innych grupach społecznych? I stawiam diagnozę:

1. Otóż następuje eliminacja z życia codziennego wymiaru nadprzyrodzonego, w tym eliminacja potrzeby Boga. Skoro Bóg jest niepotrzebny, to i zasady Boże są niepotrzebne. A ponieważ zasady moralne głoszą księża, zatem wszystkiemu winni są księża.

2. Następuje samousprawiedliwienie własnego stylu życia naznaczonego mniej bądź bardziej poważnym grzechem. Ten styl bazuje jedynie na subiektywnym rozumieniu prawdy. Innymi słowy - to jest obiektywnie prawdziwe, co ja uważam za prawdę. A ponieważ nauka Kościoła mnie denerwuje, budzi wyrzuty sumienia, więc ją, konsekwentnie, odrzucam, szukając dla siebie usprawiedliwienia w grzechach i upadkach duchowieństwa. W takim układzie Kościół i jego nauka stają się przeszkodą na drodze mojego życia (tzw. wolne związki, aborcja, związki homoseksualne). Najlepiej, gdyby Kościół w ogóle nic nie mówił albo zupełnie zszedł do podziemia. Wtedy przestałby drażnić ludzkie sumienia.

3. Wynikiem ataku na osoby duchowne wydaje się również praktyczne odejście od wspólnoty Kościoła osób, które tak naprawdę poprzez przyjęty styl życia już dawno były poza Kościołem. Są to osoby mające nieustanne pretensje do wszystkich, niemające natomiast pretensji do samych siebie - we własnej opinii idealne, nowoczesne, postępowe. Tacy ludzie, obrażeni na Kościół, który nie chce usankcjonować ich „moralności” i stylu życia, znajdują sobie wygodną furtkę samousprawiedliwienia w praktycznym odejściu od wspólnoty Kościoła.

Wspólnota Kościoła to jakby plac ustawicznej budowy: jego kształt nie został jeszcze zakończony. A zatem mamy na ziemi przede wszystkim Kościół grzeszny. Kościół święty i chwalebny będzie wtedy, kiedy Pan Jezus przyjdzie na ziemię i dokona sądu. Na razie zatem mamy Kościół niedoskonały: świętość i grzeszność przenikają się w nim, a księży będziemy mieć takich, jakich sobie wymodlimy.

Na koniec zapytam: Co Ty, Czytelniku, wnosisz do Kościoła Chrystusowego, aby był lepszy i bardziej święty? Sama krytyka Kościoła bez osobistej ofiary życia i zaangażowania we wszystko, co Kościół czyni, nie wystarcza. Co dajesz od siebie, aby Kościół był lepszy?

"Niedziela" 44/2013

Editor: Tygodnik Katolicki "Niedziela", ul. 3 Maja 12, 42-200 Czestochowa, Polska
Editor-in-chief: Fr Jaroslaw Grabowski • E-mail: redakcja@niedziela.pl