ISKK - kilkadziesiąt lat „liczenia wiary”
Ks. Łukasz Jaksik
Czy chcesz się dowiedzieć, ilu w Polsce pracuje księży, a ilu zakonników? Jak wygląda żywotność polskiego katolicyzmu? W której diecezji największa liczba katolików praktykuje we wszystkie niedziele? Zapytaj w Instytucie Statystyki Kościoła Katolickiego (SAC)
To instytucja naukowo-badawcza. Zajmuje się zbieraniem danych na temat Kościoła katolickiego w Polsce oraz prowadzi badania socjologiczne. Ukazały się setki opracowań, w tym książkowych, będących odzwierciedleniem życia religijnego polskich katolików. Instytucja ta prowadzona jest przez księży pallotynów na podstawie porozumienia z Sekretariatem Konferencji Episkopatu Polski.
Instytut Statystyki został założony w 1972 r., kiedy to jako Zakład Socjologii Religii rozpoczął pełne badania ankietowe (socjograficzne). W 1993 r. Zakład Socjologii Religii przekształca się w Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego (ISKK), który ma w swoim zakresie działania również badania socjologiczne. Kieruje nim ks. prof. Witold Zdaniewicz. W tym samym roku w Sekretariacie Episkopatu Polski podpisane zostaje porozumienie między ISKK a Głównym Urzędem Statystycznym w sprawie statystyki. W 1994 r. Sekretariat Episkopatu Polski zleca Instytutowi oficjalnie prowadzenie badań statystycznych i socjologicznych na potrzeby Kościoła zarówno w wymiarze krajowym, jak i lokalnym (diecezjalnym). Przeprowadzono 20 profesjonalnych badań postaw społeczno-religijnych w diecezjach, rozpoczynając tym samym budowanie własnej sieci ankieterskiej. W następnych latach podjęto również powszechne, coroczne badania uczestnictwa w niedzielnej Mszy św., których celem jest ustalenie wskaźnika „dominicantes” oraz „communicantes”. Kolejnym krokiem w rozwoju badań statystycznych było rozpoczęcie spisów duchowieństwa i parafii.
W latach 90. ubiegłego wieku ISKK uczestniczył w międzynarodowym programie badawczym AFBRUCH „Nowa sytuacja Kościoła w Europie Środkowej i Wschodniej w posttotalitarnych demokratycznych społeczeństwach”, w którym brało udział kilkadziesiąt ośrodków naukowych z 10 krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Głównym celem programu było dokonanie analizy sytuacji Kościoła w tych krajach i wysnucie wniosków na XXI wiek. Instytut był organizatorem i koordynatorem tych badań na terenie Polski. W ciągu niemal czterdziestu lat istnienia ISKK udało się skupić wokół niego wielu wybitnych socjologów i badaczy. W ten sposób powstała w polskiej socjologii nowa szkoła: lubelsko-warszawska szkoła socjologii religii, która zasięgiem swych badań stanowi jeden z największych ośrodków badań religii w świecie.
Nasi czytelnicy także korzystają z osiągnięć instytutu. Od 1998 r. prowadzone są tam badania wspólnot parafialnych. Dzięki uprzejmości księży pallotynów wyniki możemy prezentować na naszych łamach.
Chętnym do finansowego wsparcia inicjatywy podajemy numer konta:
PKO SA I O. w Warszawie,
13 1240 1037 1111 0010 2140 0749.
"Niedziela" 40/2013