Media w służbie dobra publicznego

Ks. Ireneusz Skubiś

21 lutego br. Ojciec Święty Jan Paweł II ogłosił list apostolski odnoszący się do środków społecznego przekazu, którego tytuł w języku włoskim brzmi: Il rapido sviluppo (Szybki rozwój). Dokument został wydany z racji 40-lecia dekretu Soboru Watykańskiego II Inter mirifica. Jak podkreślono na konferencji prasowej z tej okazji - jest to pierwszy dokument tak wielkiej wagi najbardziej medialnego papieża.
Nikomu nie trzeba wyjaśniać, że dzisiaj środki przekazu spełniają bardzo ważną rolę dla świata, dla ludzkości. Ich rozwój, wielość i siła oddziaływania uczyniły nasze czasy epoką komunikacji globalnej, w której człowiek pozbawiony informacji praktycznie nie mógłby się już odnaleźć.
List apostolski mówi o trzech podstawowych troskach dotyczących właściwego rozwoju środków przekazu, mianowicie: o szerokiej formacji medialnej, uczestnictwie w zarządzaniu mediami i o wspólnym dialogu dla dobra ludzi i w ich służbie.
Dobrze rozumiemy w Polsce, przez 50 lat będącej pod rządami komunistów, co znaczy właściwa formacja: jest to uwrażliwienie wszystkich, którzy pracują w mediach, na takie wartości, jak prawda, sprawiedliwość, wolność i odpowiedzialność. Trzeba szeroko zakrojonej formacji, by media były wykorzystane w sposób świadomy i odpowiedni.
Następną troską jest współodpowiedzialne uczestnictwo w zarządzaniu mediami. Poznaliśmy również, co znaczy zarządzanie mediami. Wiemy, że są siły polityczne, którym bardzo zależy, by być blisko mediów, by wykorzystywać je dla swoich celów. Ojciec Święty podkreśla znaczenie obiektywizmu mediów, które są przecież przeznaczone dla dobra całej ludzkości. Dlatego media nie mogą być tak do końca czyjąś prywatną własnością, nikt nie może być tak naprawdę właścicielem mediów - w sensie ideowym, oczywiście. Media mają służyć pewnym wartościom, są wspólnym dobrem ludzkości i wszyscy, którzy są ich właścicielami, muszą wiedzieć o tych ich celach nadrzędnych.
I trzecia troska - zachęta do dialogu. Chodzi o to, żeby ludzie mogli się wzajemnie poznawać, solidaryzować ze sobą i dążyć do pokoju. Źle prowadzone media mogą być bronią powodującą destrukcję, mogą niszczyć, sprowadzać nieszczęście. Stąd bardzo ważna jest otwartość na głosy z zewnątrz, potrzebny jest dialog, który prowadzi do rozwoju człowieka, do większej kultury między ludźmi, a w konsekwencji do zjednoczenia ludzkości.
Ten dokument papieski jest niezmiernie potrzebny dziś, gdy tak ważne jest porozumienie między ludźmi, porozumienie między narodami. Jeśli media będą emanowały nienawiść, to ich ogromna moc będzie prowadzić do wzniecania konfliktów, wojen, do zniszczenia. I tak często się dzieje: widzimy, że są ludzie, środowiska, które wykorzystują media do okłamywania społeczeństwa, do osiągania swoich partykularnych celów. Ojciec Święty podkreśla, że media mają służyć dobru ludzkości.
Środki przekazu, które są dzisiaj narzędziem w ręku człowieka, są bardzo ważne także dla dzieła ewangelizacji. Dzięki nim również Kościół może docierać z nauką Chrystusa praktycznie już wszędzie. Potrzebny jest do tego nieco inny zasób sił, niż to było kiedyś, gdy do różnych krajów, gdzie Chrystus nie był znany, musieli docierać misjonarze. Oczywiście, Kościół nigdy nie obejdzie się bez misjonarzy, bez żywych ludzi, ale środki przekazu mogą tworzyć dobry klimat, informować, przekazywać Bożą prawdę i wspierać działalność misyjną.
Bardzo cieszę się także osobiście, że Jan Paweł II porusza sprawę tak bardzo nam bliską, że zwraca uwagę na moralny aspekt mediów i ich rolę w rozwoju ludzkiej cywilizacji. Gdy już dokument Il rapido sviluppo zostanie przetłumaczony w całości na język polski, będziemy go upowszechniać i szczegółowo studiować jego cenne treści.

Editor: Tygodnik Katolicki "Niedziela", ul. 3 Maja 12, 42-200 Czestochowa, Polska
Editor-in-chief: Fr Jaroslaw Grabowski • E-mail: redakcja@niedziela.pl